RMV, me faturë të energjisë elektrike deri në shtetësi

N. D. 13:38, 22-07-2021

Pasaporta "Republika e Maqedonisë së Veriut", foto e edituar nga Portalb.mk

Projektligji për shtetësi është para deputetëve. Faturat e paguara të shërbimeve janë vetëm një nga dokumentet që mund të bashkëngjiten për të fituar të drejtën e shtetësisë. Propozimi i ri parashikon që kjo të bëhet me dëshmi se qytetari ka mbaruar shkollën këtu, ka qenë te mjeku, ka pronë ose një librezë kursimesh, punon këtu, shkruan REL, transmeton Portalb.mk.

Jo me tre dëshmitarë, por me, për shembull, dëshmi të faturës së paguar të energjisë elektrike, qytetarët do të mund të marrin shtetësinë e Maqedonisë.

Bëhet fjalë për projektligj me të cilin duhet të zgjidhet statusi i njerëzve nga ish republikat Jugosllave të cilët deri në ditën e shpalljes së pavarësisë kanë jetuar këtu. Ata do të duhet të marrin shtetësinë brenda tre vjetësh nga hyrja e ligjit në fuqi.

Faturat e paguara të shërbimeve (energjia elektrike, ujë, ngrohje, telefon) janë vetëm një nga dokumentet që ata do të jenë në gjendje të paraqesin për të fituar të drejtën e shtetësisë. Projektligji i ri, kësaj radhe me flamur Evropian, parashikon që kjo të bëhet me prova të aplikuesit të shtetësisë se e ka kryer shkollën këtu, ka qenë te mjeku, ka pronë, punon këtu, ka librezë kursimesh etj. Provat mund të dorëzohen në origjinal ose kopje të noterizuara. Parashikohet që procedurat e filluara të shtetësisë, të cilat nuk kanë përfunduar deri në hyrjen në fuqi të këtij ligji, do të zgjidhen në përputhje me ligjin e ri.

Ligji, fillimisht i iniciuar nga Aleanca për Shqiptarët dhe Alternativa, tani është para deputetëve, por këtë herë i paraqitur nga Qeveria dhe ka flamur evropian. Kjo shkurton afatin brenda të cilit duhet të miratohet ligji. Projektligji fillestar parashikonte për njerëzit që janë nga ish republikat Jugosllave, të cilët mbetën të jetojnë në Maqedoni edhe pas pavarësisë dhe ende nuk kanë shtetësi, të mund ta bëjnë këtë me tre dëshmitarë që do të dëshmojnë për praninë e tyre në vend. Këtë e kundërshtuan partitë e tjera parlamentare, pas së cilës kreu i Aleancës, Ziadin Sela, tha se shtetësia mund të dëshmohej edhe me dokumente. Teksti aktual i draftit parashikon pikërisht atë. Janë dhënë 16 kritere dhe personi që aplikon për nënshtetësi duhet të paraqesë të paktën një provë.

Ndryshimet e tjera janë që vitet e qëndrimit në vendin e kërkuar për të marrë shtetësinë shkurtohen nga tetë në shtatë. Në propozimin e mëparshëm, Aleanca dhe Alternativa u përpoqën të ulnin qëndrimin në katër vjet.

Partitë opozitare të shqiptarëve parashikuan që dikush që di një nga gjuhët zyrtare të përdorura në vend duhet të marrë shtetësinë, por në tekstin e ri mbetet që gjuha maqedonase duhet të dihet, të paktën në një nivel që të kuptohet me rrethinën. Komision i posaçëm i ngritur nga qeveria do të shqyrtojë nivelin e aftësive të gjuhës.

Zvogëlohet edhe koha në të cilën banori duhet të jetojë në territorin e Maqedonisë që të mund të fitojë shtetësinë në mënyrë të përcaktuar ligjërisht – me natyralizim. Gjegjësisht në vend të tre viteve si deri tani, kjo periudhë zvogëlohet në një vit.

Emigrantët nga Maqedonia dhe fëmijët e tyre do të jenë në gjendje të fitojnë shtetësinë e Maqedonisë me natyralizim, edhe nëse ata nuk kanë jetuar në vend për tetë vjet para se të paraqesin kërkesën, dhe pa u liruar nga shtetësia e një vendi tjetër.

Shtetësinë e Maqedonisë mund ta përfitojë edhe ndonjë i huaj i cili ka qenë i martuar me shtetas/e të Maqedonisë për të paktën tre vjet dhe ka jetuar në vend për të paktën një vit, me ç’rast nuk është i detyruar të dijë maqedonisht. Ndërsa shtetësi mund të përfitojnë edhe të huajt që janë martuar me shtetas/e të Maqedonisë për të paktën tetë vjet, por nuk jetojnë këtu, por kanë lidhje të fortë dhe efektive me vendin.

Aleanca dhe Alternativa presin që ligji të miratohet në fund të muajit. VMRO-DPMNE nuk janë shprehur propozimi i ri është i pranueshëm për ta, por deputetja nga kjo parti Rashela Mizrahi në një paraqitje si e ftuar në Kanal 5 tha se teksti ka një sërë nebulozash.

“Për shembull, që qytetarët do të jenë në gjendje të marrin shtetësinë sipas një elementi të caktuar siç është kryerja e vitit shkollor, ndërsa të tillë janë studentët që ishin duke vizituar, nebuloza të tilla janë libreza e punes, dëshmi e faturës së paguar. “Nëse shkojmë në BE, duhet të shohim se si funksionojnë vendet e tjera të BE, të cilat kërkojnë që të jesh një qytetar rezident për 8 deri në 10 vjet në mënyrë që të marrësh shtetësinë”, tha ajo.

Partia politike e Levica, e cila bllokoi përpjekjen e parë për të miratuar këtë ligj, paralajmëroi përsëri bllokada.

Kryeministri Zoran Zaev kërkoi nga e Majta të shpjegojë se ata po bllokojnë ligjin, i cili, sipas tij, do të zgjidhë shumë probleme.

“E kemi parë që të gjitha vitet më parë, dy dekada më parë, 2400 njerëz aplikuan, por edhe nëse është një person, ne duhet ta zgjidhim problemin. “Dikush është duke pritur, dikush për shkak të kësaj nuk mund të marrë ndihmë sociale, dikush nuk mund të trajtojë një fëmijë ose nuk mund ta trajtojë veten, sepse ata nuk kanë shtetësi dhe nuk kanë dokumente”, tha Zaev.

E Majta deklaroi 11 arsye për bllokimin. Sipas deputetëve nga kjo parti, projektligji është i dëmshëm për interesat maqedonase dhe do t’u shërbejë disa kosovarëve për të marrë shtetësinë e Maqedonisë. Nëse ligji miratohet në Parlament, e Levica paralajmëroi se do ta kundërshtojë atë përpara Gjykatës Kushtetuese.

Projektligji gjithashtu kufizon kornizën kohore brenda së cilës shërbimet duhet të marrin një vendim mbi kërkesën e qytetarëve. Deri më tani, nuk kishte asnjë afat në të cilin një çështje e caktuar duhej të zgjidhet, kështu që çoi në zgjidhjen e çështjeve për dekada, thuhet në draftin e tekstit. Tani është propozuar që vendimi për aplikimin duhet të merret brenda gjashtë muajsh.

“Me rregullimin ligjor të këtyre dispozitave do të krijojë një pasqyrë reale për shtetësitë në Republikën e Maqedonisë së Veriut, e cila do të ndikojë drejtpërdrejt në regjistrimin e vitit 2021, nga i cili do të rezultojnë të dhëna të sakta statistikore të popullsisë, familjeve dhe apartamenteve në vend”, thuhet në tekstin e draftit.

Në fund të vitit të kaluar, Aleanca dhe Alternativa paraqitën propozime për ndryshime të Ligjit për shtetësinë, në mënyrë që të zgjidhet statusi i njerëzve të cilët me vite kanë jetuar në Maqedoni, e të cilët nuk kanë shtetësi. Në fillim të vitit 2021, në mendimin e Qeverisë deri te Parlamenti, u bënë një seri vërejtjesh dhe u kërkua nga Parlamenti që të mos e miratohet ai ligj. Aleanca dhe Alternativa e kushtëzuan miratimin e këtij ligji me miratimin e paketës së pestë të masave anti-krizë, e cila çoi në bllokimin e punës së Parlamentit, por me një vendim politik bllokada u hoq, paketa e ndihmës u votua , ndërsa në kthim qeveria dhe opozita shqiptare ranë dakord mbi ligjin për shtetësi.

Sipas autoriteteve, shtetësi kërkojnë rreth 3.000 njerëz, gjysma e të cilëve nuk jetojnë këtu. Ka edhe rreth 800 qytetarë të të ashtuquajtur fantazma, qytetarë që kanë lindur këtu dhe nuk kanë marrë kurrë nënshtetësi.