Një milion euro nga buxheti për pastrim të lindanit në OHIS

Qeveria ka vendosur të ndajë 1 milion euro nga buxheti i këtij viti për pastrimin e deponisë së vogël me lindan në ish fabrikën kimike OHIS në Shkup. Këto fonde janë vetëm një pjesë e vogël e investimit të nevojshëm për t’u përballur me katastrofën mjedisore, e cila konsiderohet të jetë problemi më i madh ekologjik në vend, njofton Meta.mk.

Në sqarimin e shkurtër në ueb faqen e qeverisë thuhet që fondet do të “paguhen në llogarinë e Zyrës së Kombeve të Bashkuara për Shërbimet e Projektit (UNOPS), me të cilën Qeveria e Maqedonisë së Veriut dhe Mbretëria e Norvegjisë kanë përgatitur një plan për” Mbështetjen e Mbretërisë së Norvegjisë dhe Qeveria e Maqedonisë Veriut për të pastruar pikën e krizës OHIS ”.

Është shpallur tenderi i shumëpritur ndërkombëtar

Organizata e KB për zhvillim industrial (UNIDO) para pak kohe ka shpallur, në ueb faqen zyrtare, një tender ndërkombëtar për të grumbulluar oferta për pastrim të lindanit nga deponia e vogël në OHIS. Tenderi i titulluar  si “Heqja e pengesave teknike dhe ekonomike për fillim të riparimit t ë lokacioneve të kontaminuara të OHIS-it me α, H-HCH dhe Lindane” është e hapur për oferta deri më 11 nëntor të këtij viti.

Tenderi ishte paralajmëruar qysh në fillim të vitit, përkatësisht jo më vonë se në verë, por ë në fund u shpall në mes të tetorit.

Mijëra ton Lindane, duke përfshirë edhe alfa, beta dhe delta izomeret e HCH (hexachlorocyclohexane), substanca me toksikë të lartë që mund të shkaktojnë edhe kancer. janë varrosur në fabrikën e OHIS. Vetë lindani është një izomer gama i HCH-së. Menaxhmenti i fabrikës në fund të viteve 70 të shekullit të kaluar vendosi të varroste këto substanca toksike në oborrin e fabrikës. Me kalimin e kohës ata janë shndërruar në mbi 60,000 tonë tokë të ndotur në dy deponi, deponia e vogël dhe e madhe. Përveç tokës janë kontaminuar edhe ujërat nëntokësorë dhe ajri.

Ballafaqimi me katastrofën në OHIS do të zgjasë shumë dhe do të kushtojë shumë

Megjithëse problemi me lindanin nuk është i panjohur për autoritetet e Maqedonisë, deri më tani asnjë qeveri nuk ka vendosur ta merret me pastrimin e tij.

“Meta.mk”, në dhjetor të vitit të kaluar, filloi të botojë një sërë artikujsh, infografikë, , intervista dhe video për problemin mjedisor në fabrikën OHIS. Gazetarët e Meta.mk zbuluan gjithashtu se ekzistonte deponi e egër e lindanit në lokacioni Pelenicës në Draçevo që nuk ishte e njohur për publikun.

Pas shkrimeve tona, autoritetet vendosën të mbyllnin deponinë e paligjshme dhe të ndalonin ekskursionet e fëmijëve në manastirin afër Pelenicës. Sidoqoftë, deponia në Pelenica është ende në pritje të tabelës paralajmëruese, ndërsa nuk ka njohuri për planin për të pastruar këtë deponi të paligjshme në një të ardhme të afërt.

Autoritetet më pas u interesuan më shumë për problemin dhe u paralajmërua përpjekja për të pastruar deponinë. Për pastrim të plotë të katastrofës ekologjike në OHIS do të nevojiten shumë vite dhe dhjetëra miliona euro.

Përveç lindanit, ekzistojnë sasi të mëdha të  merkurit (zhivës), pesticideve, PBC në pluhur dhe substancave tjera toksike që janë të dëmshme për shëndetin e njeriut dhe mjedisi