RADOJKA PREJ DARDH

A ti qenke moja Dije? A po njofish mu? Radojka prej Dardh.

Po prit ti traktora? Po prit, diii une si po nihesh ti. Halli madhe osh, moja Dije. Për njeri xhith hall osh. Hall zi. Po shkon, po hik, po une? Motra mu, ti Dije nuk din për rahat çysh vdeki vllavi jot. E tash po kallxoj kret. Tash .jam ba plaka edhe une, kret. Tash po marr vesh ti mir: nuk vra burri jem at, jo. Vra baba jem. Ka ra baba atina me pushk. Veç ni her – dum edhe çaç. E pat. Une kam pa vet me kta di sit mija. Atje te zabel, pored Drimi. Dhe kan xhet at, Suljo jeme vrane..

E sa kam dash une vllavin jot, Suljo, ni zot po di. Veç zot po di e kurrkush çetra. Aj jem burri hiç s’po di! Veç po pit mu: me cill njeri je kon para mu? Veç kjo. Xhith. Dhe, mu po mshon, po mshon. Dikurna mu përzu. Te shpija mu, te baba. E baba s’po mujsh me bajt kta marren. Marre, po thot. E po vret baba me pushka, moj Suljo.

Me guha jona di ma mir po tregoj, po ti po merr vesh, moja Dije. E unë po marr vesh ti. Ngo, moja Dije: mu vllavi jot po fol, po mson. Suljo moj o kon para burr çi une kom dash.

Kshtu. Po dal une teposht, prej shpija, te bashçe dhe bostan, atje pored Drimi. Po shkon okollo ka dardha kakiçka, te livad. E nxet, dill po përvlon, po djeg. Une re, tetmdhet vjeta, e po thot hajt po laj te Drim. Dhe, po heki krejt fustanat, bregat. E kllum – te uj. Teri te fiti thell. Sa flladit pak, sa po lag flokat, kur po ban tup, tup hapat. Po vjen dikush. Çka po boj une shkreta? Po hi, mrapa degat shelnje. Po aj po pa mu. E po nal. Po kthej krit, s’po don me pa. Veç po kallxon… Vllavi jot po di mirë shkenisht. Po kallxon: falish mu, une ashtu po dal me shetit. Dhe po kthehet, po shkon. Une kam pa dogri se aj osh shiptar mir. Aj po thot: ti kralica bukra. E une po mendoj, mir osh, po kalon krejt, asni s’po shoh prej shpija mu. E po del une dhe po vesh brega, po vesh fustana. E po kshir une me ni si pak e aj njeri shkoj larg, po shetit. Shiptar, bash holl e gatë, bukur. Zemra po rreh dang, dang ktu. Veç ti Dija, ti je gruja sot si une, po dish si rreh, kur je re.

E kurrxho. Mas di-tri dit, prej prozore mu, po shoh at njajt njeri atje. Te ne bashçe e bostanat pored Drimi. Po shetit me ni dega shelnje. E kurrxho. Veç atë du shohi prej prozore, atje larg. Dhe, apet, pas dita pesë, po djeg dilli, une dal teposhta ka livadat. Asni njeri s’po pa, po lshoj vetin pak te bari. E apet po ngoj, po vjen ni njeri. Une po du vije ai shiptar. E aj po vij. Une u cokat pak kah ment dhe xhuj me ni spec babura. Aj po shoh ka une me tut. Po s’po shoh mu. Une apet po xhuj me krastavac. Aj po hunxh teposht, po shoh mu, une po çesh. Po çesh edhe aj te une. Po hunxh krevin, po vjen Suljo moj kama -dora. Ti po dish, Dija, si po shkoj zagar kur po shoh fllaza. Ashtu edhe vllavi jot, moj Suljo. Ka erën për zogzat. Po vjen te une, krejt dhamë bardha kur po çesh dhe krejt dhamat goja ka vu mu te qafa, po dish. E una po ha krejt atë. Mu po dal mendt krejt, moja Dija. Se ti, Dija, moj plaka, ke pas ma bukur vlla te bota. Shum po du une atë. Edhe aj po don mu. A po kallzon aj ti? Jo?! Krejt java, krejt vera po vjen. Dhe, po duna una e aj. Krejt, krejt deri te fundat! Ani. Ashtu po du une. Dhe une po bon kralic. Ani se burr po mshon. Dhe po përze mu. Tevona po pit xhushe mu. Çka u bo, pse burr po përze ti? Un po fol:

“A bon be, xhushe, mos e kallzo kurrkujt, une po thom ti?” Ajo po bon beja.

Une po fol:

“Xhushe, un po du ni shiptari.”

Ajo po shoh mu, po shoh, e po marr kriet mu te dora vet. E fol dalkadale:

“Bon beja ti Radojka se nuk po kallxon kurrkujt çka po fol une ti tash”?

E une po boj beja e po… Si po thon kur s’ka zhurmat.. Ha po… n’qetsijat. Po boj bejat se nuk foli kurrkujt. Athere xhushe po fol diçka shum rrezik. Po thot:

“Baba i babës jem o kon shiptar. Atje te katundat te Sjenic. Po ka marr fejat tjetër. Ti hala ki atë gjakin, Radojka, dhe çe se shiptar po don ti. Une po qaj. E shum po du athere vllavin jot. Edhe po prit. Aj po vjen. Secili java, ni dita – di. Dhe, ma von po vjen halli madhe. Ma shum se ti kur po prit traktorat po hikish. Zor.

Kshtu puna, moja Dija.

Kshtu:

Prej barit, përmi kriet e Suljo, une po shoh baba jem si po ngan prej nalt. Ka pa ne te bari. Dhe une e xhujta vllavin jote prej vetit dhe po bërtit, po bërtit. Çi baba jem me menu se ajo asht pej zullumi, demethonë pej dhune. Suljo po hik. Baba me sopata te dora, po pit mu:

“A po njofish, atë”?

“Jo”.

“Shiptar”?

“Shiptar”.

“Kur shohish, a njohish atë”?

“Njohi”.

Dhe po qaj une. Po di se vlla jote nuk po vjen ma. Po tuti. Ni dit ma von baba po shkoj te pazari lopave, kalve. Une po shkoj te livandat, te Drimi. Po xhej ato degat çi po mban Suljo, po dish. Po xhet ene ni pasçira e mrapa pasçira ka ni sireta mu, çi une po jap për Suljo. Po mshefi ato, po xhuj n’Drim. Apet baba po shkon te pazar dhe po marr edhe mu. Po shkurton flokat mu si djalit e po vesh me pantoll. Dhe, po fol: hajde te pazar, po hap sit e njohe atë njeri. E tevona po thot un babës jeme – ki osh, jo, jo, s’osh. Po shoh ka rrugat, te pazari, krejt, po s’ka. Suljo s’ka e kurrkush nuk po njoh ato njerzat te pazar. Apet dit pazari, apet baba po merr mu te pazari dhe po kallxon mu a po njoh Suljo. Te pazari pemave edhe zarzavatave, po shoh vlla jot, n’kam, Suljo moj ish aj. I holl, i gat, vetllat holl, sa bukur! Oh moja Dije. Po mush sit me lota. Po erren sit.

Baba po pit:

“A po njofish at te pazari pemave edhe zarzavatave?”

“S’po njofi, babë”.

“Ti po qan”?

“Nuk po mundem ma, babë: Lshom mu”!

Burri mu, moja Dije, o kon mir, mirë ni njeri. Po une s’po du atë asniherë. Dhe ai mu po mshon. Une nuk po qaj. Baba, edhe ajo, mir njeri. Po vjen keq për mu dhe mas ni muj po kallxon mu:

“Je lir me shku veç n’bashçe”.

Une s’po shkon. Veç po shoh prej prozore. E mas ni muj dikush ka pa Suljo. Po shkon kah livadat, te Drimi, po shetit dhe po mban ni degat shelnje. Ashtu ka qejf Suljo. Aj po kshir ka shpija jona. Une, moja Dije, nuk mundem ma. Nuk po shkon as te bashçe. Hiç more. Shkoj veç kur shkon baba te pazari, mërkurat, dita pazarit. Shkoj une te livadat, mu ka pa Suljo. Dhe po afroj. Po heci e po qesh te mu. Dhe kur – po zgati dor kshtu me zanë mu. Atëherë po kris pushka. Dhe, Suljo po ra te livad. Bar po bahet kuç. Xhak po rredh si Drim.

E unë po hik, po hik… Baba mu po gjen mal, larg te bjeshka, tash natë.

Une kallxoj:

“Bab, une po du at njeri. Aj po do mu. Pse ki vra at shiptar? Aj po do mu si kralica. Une s’po du as zotat aq shum. Ata s’po lan mu me kanë kralic për atë çi ti po vret me pushka”.

Bash po fol une kshtu.

E aj mu me dru pushkës po mshon te britë.

“Shuj”!

Une apet po fol, aj apet po mshon.

Aj po don me vra mu, po nana po ban be atij. Dhe po bërtet…

Shkrimi është shkruar enkas për Portalb.mk. Të drejtat e publikimit i kanë vetëm ©Portalb.mk dhe autori, sipas marrëveshjes mes tyre.