Koronavirusi do të dobësohet, njerëzimi do të mbijetojë, flet biofizikanti i njohur Michael Levitt

Laureati i Nobelit Michael Levitt, një biofizikant amerikan-britanik-izraelit që jep biologjinë strukturore në Universitetin Stanford dhe kalon pjesën më të madhe të kohës së tij në Tel Aviv, papritur u bë një emër familjar në Kinë, duke ofruar informacione për publikun gjatë shpërthimit të koronavirusit. Levitt nuk zbuloi një trajtim apo kurë, thjesht bëri atë që bën më mirë: kalkuloi numrat. Statistikat e çuan atë në përfundimin se, në kundërshtim me parashikimet e zymta, përhapja e virusit do të ndalet, shkruan C-Tech, transmeton Class.

Mesazhet qetësuese që Levitt u dërgoi miqve të tij në Kinë kaluan nga një person tek tjetri, duke e bërë atë një subjekt të njohur për intervista në kombin aziatik. Parashikimet e tij dolën të ishin të sakta: numri i rasteve të reja të raportuara çdo ditë filloi të bjerë që nga 7 shkurti. Një javë më vonë, niveli i vdekshmërisë filloi të bjerë gjithashtu.

Ai mund të mos jetë një ekspert në epidemiologji, por Levitt i kupton llogaritjet dhe statistikat, tha ai në një intervistë telefonike në fillim të kësaj jave.

Intervista fillimisht ishte planifikuar të mbahej në kompleksin Sarona në Tel Aviv, ku Levitt aktualisht banon. Por pasi ai pësoi një ftohje – “jo korona”, – tha me shaka ai – intervistimi u bë në telefon. Edhe pse ai beson se pandemia do të zhvillojë rrjedhën e saj, Levitt thekson mbështetjen e tij për të gjitha masat e sigurisë që merren aktualisht dhe nevojën për t’iu përmbajtur atyre.

Levitt mori çmimin Nobel për kimi në 2013 për “zhvillimin e modeleve multiskale për sisteme kimike komplekse”. Ai nuk ka menduar në asnjë mënyrë të jetë një profet që parashikon fundin e një plagë; ndodhi rastësisht. Gruaja e tij Shoshan Brosh është një studiuese e artit kinez dhe një kuratore për fotografët vendas, që do të thotë se çifti ndan kohën e tyre midis SH.B.A., Izraelit dhe Kinës.

Kur shpërtheu pandemia, Brosh u shkruajti miqve në Kinë për t’i mbështetur ata. “Kur ata na u përgjigjën, duke përshkruar se sa e ndërlikuar ishte situata e tyre, unë vendosa të bëj një vështrim më të thellë të numrave me shpresën për të arritur në një përfundim”, shpjegoi Levitt. “Shkalla e infeksionit të virusit në provincën Hubei u rrit me 30% çdo ditë. Kjo është një statistikë e frikshme. Unë nuk jam një ekspert i gripit, por mund të analizoj numrat dhe kjo është rritje eksponenciale. Me këtë ritëm, e gjithë bota duhet të ishte infektuar brenda 90 ditësh, tha ai.

Por më pas, tendenca ndryshoi. Kur Levitt filloi të analizojë të dhënat në 1 shkurt, Hubei kishte 1,800 raste të reja çdo ditë dhe brenda gjashtë ditësh ky numër arriti në 4.700. “Dhe pastaj, më 7 shkurt, numri i infeksioneve të reja filloi të bie linearisht dhe nuk u ndal. Një javë më vonë, e njëjta ndodhi me numrin e vdekjeve. Ky ndryshim dramatik në kurbë shënoi pikën mesatare dhe mundësoi parashikim më të mirë se kur do të përfundojë pandemia. Bazuar në këtë, arrita në përfundimin se situata në të gjithë Kinën do të përmirësohet brenda dy javësh. Dhe, me të vërtetë, tani ka shumë pak raste të reja infeksioni”.

Levitt e krahasoi situatën me interesin bankar: nëse ditën e parë një person merr një normë interesi prej 30% në kursimet e tij, ditën tjetër me 29% dhe kështu me radhë, e kuptoni që përfundimisht, nuk do të fitoni shumë.

Numrat e rinj raportoheshin çdo ditë nga subjekte të ndryshme, të tilla si Organizata Botërore e Shëndetit (WHO). Levitt filloi të dërgonte raporte të rregullta për miqtë e tij kinezë, dhe popullariteti i tyre çoi në intervista në televizionin kinez. Bazuar në zvogëlimin e numrit të rasteve të infeksionit dhe vdekjeve, tha ai, virusi ndoshta do të zhduket nga Kina deri në fund të marsit.

Fillimisht, tha Levitt, çdo pacient me koronavirus në Kinë infekton mesatarisht 2.2 persona të tjerë në ditë, një rritje që mund të çojë vetëm në katastrofë. “Por ky trend filloi të bjerë, dhe numri i infeksioneve të reja të përditshme tani është afër zero”. Ai e krahasoi atë përsëri me normat e interesit: “edhe nëse norma e interesit vazhdon të bjerë, ju prapë fitoni para. Shuma që keni investuar nuk zvogëlohet, ajo thjesht rritet më ngadalë. Kur diskutoni për sëmundjet, ajo i frikëson shumë njerëzit sepse vazhdojnë të dëgjojnë çdo ditë raste të reja. Por fakti që niveli i infeksionit po ngadalësohet do të thotë që fundi i pandemisë është afër.

Ekzistojnë disa arsye për këtë, sipas Levitt. “Në modelet e rritjes eksponenciale, ju supozoni se njerëz të rinj mund të infektohen çdo ditë, sepse vazhdoni të takoni njerëz të rinj. Por, nëse e konsideroni rrethin tuaj shoqëror, në thelb takoni të njëjtët njerëz çdo ditë. Ju mund të takoni njerëz të rinj në transportin publik, për shembull; por edhe në autobus, pas ca kohësh shumica e pasagjerëve ose do të infektohen ose do të jenë imunë”.

Një arsye tjetër që shkalla e infeksionit është ngadalësuar ka të bëjë me udhëzimet fizike të distancës. “Ju nuk përqafoni çdo person që takoni tani në rrugë, dhe do të shmangni takimin ballë për ballë me dikë që ka ftohje ose kollë”, tha Levitt. “Sa më shumë të izoloheni, aq më shumë mund ta mbani infeksionin në kontroll. Kështu që, në këto rrethana, një person që përdor mjetet e transportit publik do të infektojë vetëm 1.5 persona çdo tre ditë dhe niveli do të vazhdojë të ulet”.

Shpërthimi i rasteve në Itali është shqetësues, tha Levitt, por ai vlerëson se është rezultat i një përqindje më të lartë të të moshuarve sesa në Kinë, Francë ose Spanjë. “Për më tepër, kultura italiane është shumë e ngrohtë dhe italianët kanë një jetë shumë të pasur shoqërore. Për këto arsye, është e rëndësishme të mbani njerëzit larg dhe të parandaloni që personat e sëmurë të vijnë në kontakt me njerëz të shëndetshëm”.

Kina bëri punë të shkëlqyeshme dhe arriti të fitojë kontroll të plotë të virusit, tha Levitt. “Aktualisht, unë jam më i shqetësuar për Shtetet e Bashkuara. Ajo duhet të izolojë sa më shumë njerëz që të jetë e mundur për të blerë kohë për përgatitje. Përndryshe, mund të përfundojë në një situatë kur 20 mijë të infektuar do të zbresin në spitalin më të afërt në të njëjtën kohë dhe sistemi i kujdesit shëndetësor do të shembet”.

Levitt shmang bërjen e parashikimeve globale. Në Kinë, tha ai, numri i infeksioneve të reja së shpejti do të arrijë në zero, dhe Koreja e Jugut është duke kaluar pikën mesatare dhe tashmë mund të shohë fundin. Sa i përket pjesës tjetër të botës, është ende e vështirë të tregohet, tha ai. “Do të përfundojë kur të gjithë ata që janë të sëmurë do të takojnë njerëz që kanë infektuar tashmë. Qëllimi nuk është të arrijmë në situatën e anijes lundrimi me përvojë. ”

Ashtu si me gripin, shumica e atyre që vdesin si rezultat i koronavirusit janë mbi 70 vjeç, tha Levitt. “Është një fakt i njohur se gripi vret kryesisht të moshuarit – rreth tre të katërtat e vdekshmërisë së gripit janë njerëz mbi 65 vjeç”. Për t’i vendosur gjërat në proporcion: “Ka vite kur gripi po tërhiqet, si në Sh.B.A në vitin 2017, kur kishte trefishin e numrit të rregullt të vdekshmërive. Dhe akoma, ne nuk bëmë panik. Kjo është porosia ime: duhet të mendoni për koronën si një grip të rëndë. Por,është katër deri në tetë herë më i fortë se një grip i zakonshëm, dhe megjithatë, shumica e njerëzve do të mbesin të shëndetshëm dhe njerëzimi do të mbijetojë”.