Kurti: Marrëveshja me Serbinë – brenda mandatit të qeverisë sime
Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti tha në një intervistë me Zërin e Amerikës se shpreson për një marrëveshje me Serbinë brenda mandatit të qeverisë së tij, që përkon me mandatin e presidentit amerikan, Joe Biden dhe atij të Komisionit aktual evropian. Në intervistën e fundvitit me korrespondentin tonë në Prishtinë, Besim Abazi, kryeministri Kurti foli edhe për krizën energjetike që ka përfshirë vendin si dhe marrëdhëniet rajonale.
Zëri i Amerikës: Zoti kryeministër, Kosova po përballet me krizë energjetike që ka kushtëzuar shkurtime të furnizimit të qytetarëve. Cila është rrugëdalja prej saj?
Albin Kurti: Kriza energjetike nuk është vetëm në Kosovë dhe rajon, është në gjithë Evropën. Por, neve na ka goditur si një popullsi e varfër që jemi. Dhe me këtë rast, ne po përpiqemi që nëpërmjet subvencionimit të konsumit në njërën anë dhe rregullimit të bllokut B2 të termoelektranave në anën tjetër, sadopak ta zbusim këtë situatë e cila nuk do të mund të përfundojë shpejt, meqenëse këto ditë ngarkesa bazë është diku rreth 900 megavat, ndërkaq që shpenzimi arrin edhe 1.4 gigavat, kurse i gjithë kapaciteti prodhues, sikur të punonte edhe blloku B2, nuk do të ishte më shumë se 900 megavat. Në këtë situatë ne jemi të detyruar të importojmë energji elektrike dhe këtë po e bëjmë me çmime bukur të shtrenjta, për shkak se bursa ndërkombëtare është goditur rëndë nga çmimet gjithnjë e më të larta të gazit. Pra, në njërën anë subvencionojmë konsumin, do të ndihmojmë edhe familjet që janë më të varfra, por në anën tjetër, gjithashtu u kemi bërë thirrje qytetarëve që sa më shumë që të munden, ta racionalizojnë shpenzimin dhe u jemi mirënjohës për përgjigjen pozitive.
Zëri i Amerikës: Opozita i ka cilësuar të vonuara veprimet tuaja përballë një krize të paralajmëruar. Vendet e rajonit ka muaj që e kanë shpallur emergjencën energjetike. Përse ju nuk e bëtë një gjë të tillë?
Albin Kurti: Kosova i ka dy termoelektrana. Njëra, Kosova A është e vjetër 60 vjet, tjetra, Kosova B është 40 vjet. Por, teknologjia brenda tyre është edhe më shumë se kaq, sepse vjetërsinë që e përmenda është vetëm vjetërsi e ndërtesave, ndërkaq stabilimentet aty janë edhe së paku edhe një dekadë më të vjetër se kaq. Është situatë me pajisje, teknologji dhe rrjet të amortizuar dhe gjatë këtyre dy dekadave të pasluftës kemi pasur përgjithësisht projekte sporadike e të dështuara, pa një strategji të mirëfilltë. Për herë të parë sivjet, me një strategji që i paraprinë analiza dhe studimi, do ta kemi vitin e ardhshëm për politikat energjetike dhe sektorin e energjisë në përgjithësi dhe më pastat do të mund të kemi projektet se si Kosova në këtë dekadën e tretë të këtij shekulli t’ia dalë sa i përket krizës energjetike. Jemi kritikuar që është dashur të blejmë energji elektrike më herët, por një gjë e tillë nuk ka qenë e mundur. Meqenëse nuk mund të blesh energji elektrike dhe ta konservosh në frigorifer. Je shumë i ekspozuar ndaj çmimeve të bursës dhe nuk ka asnjë vend tashmë në rajonin tonë të afërt që është vend eksportues, të gjithë janë duke importuar. Ne jemi goditur rëndë për shkak se jemi vend më i varfër se sa të tjerët dhe ne anën tjetër, jemi goditur rëndë, meqenëse përafërsisht shtatë herë më shumë shpenzon energji elektrike amvisnia në raport më industrinë.
Zëri i Amerikës: Në ndërlidhje me këtë krizë, jeni kritikuar shumë për refuzimin e projektit të Korporatës Sfidat e Mijëvjeçarit për ndërtimin e strukturës së gazsjellësit. Debati rreth gazsjellësit u shoqërua nga diskutime rreth marrëdhënieve të Kosovës me Shtetet e Bashkuara, të cilat në kohen e qeverisë suaj të parë ishin të ftohura. Po tani?
Albin Kurti: Ne nuk e kemi përjashtuar mundësinë e furnizimit me gaz dhe përdorimit të gazit dhe të një termoelektrane në të ardhmen edhe nëpërmjet gazit dhe këtë mund ta bëjmë më vonë. Mirëpo, tani, kur nuk e kemi strategji, të hyjmë në projekte për të cilat nuk e kemi as infrastrukturën dhe as ekspertizën, na është dukur nxitim i pavend. Gjithçka kemi bërë në diskutim me partnerët amerikanë, përkatësisht me MCC-në dhe me programin e tyre ‘compact’, fondet për të cilin nuk do të shkojnë dëm, por do të riorientohen deri atëherë kur ne ta kemi strategjinë dhe të shohim se si do të ecim përpara. Pra, për asnjë moment, nuk ka pasur as lëkundje se lëre më dëmtim të bashkëpunimit tonë me SHBA-në.
Zëri i Amerikës: Edhe për faktin që gazsjellësi është një projekt rajonal sepse përfshinë Maqedoninë e Veriut dhe lidhet edhe me Greqinë, pra kur Kosova ka nevojë për zgjerim të këtij bashkëpunimi rajonal?
Albin Kurti: Padyshim që bashkëpunimin rajonal ne e kemi prioritet dhe tashmë kemi mbajtur mbledhje të përbashkëta të dy qeverive edhe me Republikën e Maqedonisë së Veriut edhe me Republikën e Shqipërisë. Kemi pasur vizita të ndërsjella me Greqinë, por nuk mendoj që projekte e tilla, që edhe ashtu nuk do të mund të fillonin para shumë vjetëve, diku nga fundi i kësaj dekade, do të mund ta cenojnë bashkëpunimin e mirë që kemi me të gjitha vendet e rajonit, mbase me përjashtim të fqinjit tonë verior.
