Kovaçevski nuk e ka rritur rrogën e tij – vendimi i takon Gjykatës Kushtetuese

Nuk dihet ende se çfarë do të ndodhë pas vendimit të Gjykatës Kushtetuese për anulimin e pjesëve të një vendimi ligjor që “ngriu” pagat e të zgjedhurve dhe të emëruarve, megjithëse është më e sigurt se do të ketë rritje. Mirëpo, dihet se arsyet për këtë nuk janë për shkak të vendimit të Kryeministrit apo të Qeverisë, por qëndrojnë në vendimin e Gjykatës Kushtetuese, e cila është një institucion mbi të trija pushtetet, shkruan Vërtetmatësi.

Partia më e madhe opozitare del publikisht me një pretendim për rritjen e pagave të zyrtarëve si vendim i pavarur i kryeministrit Dimitar Kovaçevski, i cili është i pavërtetë:

Kovaçevski rriti inflacionin dhe krimin, por nuk harroi të rrisë rrogën.

Maqedonia me Kovaçevskin ka pasur normën më të lartë të inflacionit në rajon dhe në krye të Evropës, inflacioni gati 20% ka shkrirë të ardhurat e qytetarëve vitin e fundit… E vetmja gjë që është rritur është krimi, tenderët dhe pagat e zyrtarëve…

Kovaçevski, duke i ngrirë çmimet e makaronave, dhe duke mashtruar me kuazi masa në një derë të vogël, do ta rrisë rrogën me 78%, si për të, ashtu edhe për ministrat dhe zyrtarët e tij…

[Burimi: VMRO-DPMNE – Njoftim/web; – Data: 04/03/2023]

Arsyetimi:

 Është i pavërtetë pretendimi i VMRO-DPMNE-së se kryeministri Dimitar Kovaçevski do ta rrisë pagën për 78 për qind, si për të, ashtu edhe për ministrat dhe zyrtarët e tij.

E pavërteta i këtij pretendimi buron nga dy fakte, që të dyja kanë një fill formal dhe thelbësor për të vlerësuar këtë pretendim të partisë kryesore opozitare si të pavërtetë.

Aspekti i parë formal dhe thelbësor i çështjes qëndron në faktin se vendimi është marrë nga Gjykata Kushtetuese, një institucion që në një farë mënyre është tërësisht i ndarë nga tre pushtetet – gjyqësor, legjislativ dhe ekzekutiv, pavarësisht lidhjeve që ka me disa nga tre pushtetet gjatë zgjedhjes së gjyqtarëve kushtetues. Në fund të fundit, për pavarësinë e tij flet edhe fakti që është kategori më vete në Kushtetutën e vendit.

Pra, është fakt që vendimi nuk është marrë nga qeveria, as nga kryeministri personalisht, as me dyer të mbyllura, por është marrë pas një seance dëgjimore të Gjykatës Kushtetuese që u mbajt në fillim të vitit 2023 dhe që është shpallur pas seancës së mbajtur më 21 mars të këtij viti. Mund të shihet edhe nga faqja e Gjykatës, ku shihet se 10 ditë më vonë janë dhënë përgjigje edhe për pyetjet e mediave.

Së dyti, në njoftimin e Gjykatës, shihet se nenet e shfuqizuara të Ligjit për paga dhe kompensime, i cili lejon rritje të pagave deri në 78 për qind, janë miratuar në vitin 2012 dhe në vitin 2014, kur ndryshime të tilla për ngrirje praktike të pagave u bënë nga qeveria e atëhershme e VMRO-DPMNE-së dhe BDI-së e udhëhequr nga ish-kryeministri i arratisur Nikola Gruevski:

Gjegjësisht, me dispozitën e parë të shfuqizuar është konstatuar se baza për llogaritjen e pagës së personave të zgjedhur dhe të emëruar zbatohet nga janari i vitit 2012 dhe është në shumë prej 25.726 denarë, ndërsa me dispozitën e dytë të shfuqizuar është paraparë që pagat e të zgjedhurit në vitin 2014 mund të rriten me 4% duke filluar me pagesën e pagave në vitin 2014.

Gjykata Kushtetuese vlerëson se në këtë rast ka një dualitet në rregullimin e çështjes së bazës së pagës së personave të zgjedhur dhe të emëruar, gjë që paraqet mospërputhje në rregullimin ligjor të kësaj çështjeje… – thuhet në arsyetimin e Gjykatës.

Përveç kësaj, vendimi është marrë duke diskutuar për një iniciativë konkrete të dorëzuar në Gjykatë nga avokati i caktuar Bojan Stojevski, dhe kjo thuhet në fund të vendimit të Gjykatës. Më shumë për këtë drejtpërdrejt nga i gjithë Vendimi i Gjykatës Kushtetuese, si dhe nga sqarimi për media i dhënë më 31.03.2023.

Elementi i dytë që esencialisht dhe formalisht tregon se prapa këtij vendimi nuk qëndron Kovaçevski apo Qeveria, është fakti që gjatë procedurës Qeveria, të paktën kështu pretendon, ka mbrojtur qëndrimin që të mbetet “ngrirja” e pagave të zyrtarëve, pavarësisht nëse është kushtetuese apo jo, bazuar në situatën ekonomike në vend. Në njoftimin e Qeverisë, të cilin e kanë transmetuar një pjesë e mediave, thuhet:

Vërejmë se “ngrirja” e mëparshme e bazës në fakt ishte qëndrim i qeverisë në periudhën e kaluar dhe Qeveria e ka mbrojtur atë si qëndrim para Gjykatës Kushtetuese, i cili praktikisht shfuqizohet me vendim të Gjykatës Kushtetuese. Ministria e Punës dhe Politikës Sociale, në kuadër të kompetencave të saj, ka dhënë mendim negativ për iniciativën për ndryshimin e neneve të Ligjit për pagat dhe kompensimet e tjera të personave të zgjedhur dhe të emëruar në Gjykatën Kushtetuese, e cila konfirmon qëndrimin e Qeverisë se zgjidhja ligjore për pagat nuk duhet të ndryshojë. Pra, qëllimi i Qeverisë ka qenë dhe është ende i qartë, dhe kjo është punë e drejtë dhe e paguar për të gjitha palët e interesuara në shoqëri.

“Aktorë të tjerë” janë të gjithë zyrtarët e shtetit, të cilët zgjidhen ose emërohen persona në të gjitha degët e qeverisjes. Se si do të reagojnë, mbetet për t’u parë. Për shembull, kryetari i RMV-së, Stevo Pendarovoski, doli me një deklaratë shumë të ashpër se është “pa hijshme” dhe kërkoi që në ligjin në fjalë t’i zvogëlohet koeficienti për të mos marrë pagë më të madhe.

Ndaj, gjyqtari suprem dhe kryetari i Asociacionit të Gjyqtarëve, Xhemali Saiti, thotë se “vendimi i Gjykatës Kushtetuese duhet respektuar”, duke lënë vetëm dyshime nëse shteti ka kapacitete ekonomike për ta zbatuar atë. Disa nga deputetët u shprehën kundër (p.sh. Pavle Trajanov), ndërsa kryetari i Komunës së Karposhit, Stevçe Jakimovski është pro rritjes së pagave, ndërsa kryetari i Komunës së Aerodromit, Timço Mutsunski, paralajmëroi se do ta donojë rritjen dhe Grupi parlamentar i LSDM-së do të konsultohej me grupet tjera parlamentare, por fillimisht janë në pritje të qëndrimit të Qeverisë, por nuk mohojnë se do të ketë rritje të caktuar të pagave. Sido që të jetë, fakti është se pohimi i VMRO-DPMNE-së se Kovaçevski “e ka rritur pagën për vete dhe për zyrtarët e tjerë” të pushtetit ekzekutiv është i pavërtetë.

Burimet:

• VMRO-DPMNE (03.04.2023) – Njoftim/web – [Kontrolluar më 04.04.2023]
• Gjykata Kushtetuese (21.03.2023) – Vendimi U.nr.113/2022– [Kontrolluar më 04.04.2023]
• Gjykata Kushtetuese (31.03.2023) – Përgjigje për mediumet... – [Kontrolluar më 04.04.2023]
• Makfax (31.03.2023) – Qeveria: Rrogat nuk.... – [Kontrolluar më 04.04.2023]
• Nezavisen.mk (01.04.2023) – Pendarovski sugjeron...– [Kontrolluar më 04.04.2023]
• Dojçe Vele (30.03.2023) – Rroga më të larta për… – [Kontrolluar më 04.04.2023]
• TV  Sitel (03.04.2023) – Buxheti i shtetit… – [Kontrolluar më 04.04.2023]

Vlerësoi: Teofil Blazhevski