RMV duhet ta përmirësojë mbikëqyrjen parlamentare të menaxhimit të fondeve publike, pavarësia e Revizionit të garantohet me Kushtetutë

Maqedonia e Veriut ka arritur përparim të kufizuar me avancimin e sistemit të kontrollit të brendshëm dhe llogaridhënies menaxheriale në përdoruesit e buxhetit si në nivel lokal ashtu edhe në atë qendror dhe miratimin e ligjit të ri organik të buxhetit në shtator 2022. Zbatimi i dokumentit të politikave të kontrollit të brendshëm financiar publik (KBFP) dhe plani aksional është ndikuar negativisht nga pandemia COVID-19 dhe kapaciteti i kufizuar i palëve kryesore të interesuara. Funksionimi i inspektimit financiar ende nuk është i mjaftueshëm. Pavarësia e Entit Shtetëror të Auditimit nuk garantohet me Kushtetutë. Efikasiteti i mbikëqyrjes parlamentare të menaxhimit të fondeve publike duhet të përmirësohet. Këto mbeten vërejtjet në fushën e kontrollit financiar, pothuajse të njëjta si vitin e kalur ashtu edhe këtë vit në raportin e Komisionit Evropian, transmeton Portalb.mk.

Vendi sërisht ëshë mesatarisht i përgatitur në fushën e kontrollit financiar.

Rekomandimet nga raporti i vitit të kaluar mbeten të vlefshme. Në vitin e ardhshëm, vendi duhet në veçanti të:

  • miratojë ligjin e ri të ri të KBFP dhe mjeteve metodologjike dhe fillimin e zbatimit të tyre me qëllim përmirësimin e transparencës, llogaridhënies menaxheriale dhe menaxhimit të shëndoshë të fondeve publike;
  • miratojë projektligjin për entin shtetëror të auditimit i cili duhet të përmirësojë bashkëpunimin ndërmjet Entit Shtetërore të Auditimit dhe Parlamentit dhe të përmirësojë shqyrtimin parlamentar mbi zbatimin e buxhetit dhe ndjekjen e rekomandimeve të Entit Shtetërore të Auditimit;
  • të sigurojë krijimin dhe funksionimin efikas të rrjetit koordinues kundër mashtrimit dhe të përmirësojë parandalimin, menaxhimin dhe raportimin e parregullsive që prekin fondet e BE-së

Kontrolli i brendshëm financiar publik

Gjatë vitit 2021, ka pasur vonesa në zbatimin e këtyre strategjive për shkak të pandemisë COVID-19, kapacitetit të kufizuar të aktorëve kryesorë dhe vonesave në miratimin e legjislacionit kryesor, përfshirë ligjin e buxhetit organik dhe ligjin e KBFP. Ligji organik i buxhetit u miratua përfundimisht në shtator 2022. Raportimi mbi zbatimin e dokumentit të politikave të KBFP-së është integruar në Raportin vjetor të monitorimit 2021 të programit të reformës së menaxhimit të financave publike.

Pavarësisht punës së vazhdueshme për të ofruar udhëzime të mëtejshme, zbatimi efikas i llogaridhënies menaxheriale mbetet një sfidë për përdoruesit e buxhetit në nivel qendror dhe lokal. Zbatimi koherent i manualit për llogaridhënien menaxheriale ende nuk është siguruar. Kuadri ligjor për kontrollin e brendshëm është i harmonizuar gjerësisht me standardet ndërkombëtare. Zbatimi i tij duhet të forcohet më tej.

Funksionimi efikas i inspektimit financiar ende nuk është arritur. Nevojitet harmonizim i mëtejshëm i bazës ligjore si dhe zhvillimi dhe zbatimi i mjeteve metodologjike, të cilat do të sigurojnë menaxhim të shëndoshë financiar.

Fragmentimi dhe stafi joadekuat i funksionit të auditimit të brendshëm minojnë kapacitetin organizativ dhe sigurimin e cilësisë. Duhet të futet një sistem kombëtar certifikimi për auditorët e brendshëm.

Njësia Qendrore e harmonizimit vazhdoi të ofrojë udhëzime metodologjike dhe të koordinojë zhvillimin e menaxhimit financiar dhe kontrollit dhe auditimit të brendshëm në sektorin publik. Kapacitetet e tij mbeten të pamjaftueshme, veçanërisht për monitorimin dhe raportimin e funksionimit të sistemit të përgjithshëm të kontrollit të brendshëm, i cili arrin në 1380 subjekte publike.

Auditimi i jashtëm

Ligji i Entit Shtetërore të Auditimit është kryesisht i harmonizuar me standardet ndërkombëtare. Harmonizimi i mëtejshëm i kuadrit ligjor është në vazhdim për të siguruar një funksion të përmirësuar të auditimit të jashtëm në sektorin publik dhe për të rritur pavarësinë financiare dhe operacionale të Entit Shtetëror të Auditimit. Pavarësia e tij ende nuk është e garantuar me Kushtetutë.

Enti shtetëror për revizion kryen auditim të përputhshmërisë në llogaritë përfundimtare të qeverisë të buxhetit bazë brenda qershorit të çdo viti. Në vitin 2021, mbulimi i auditimit të shpenzimeve totale të auditimit ishte 80%. Struktura e shpenzimeve të audituara përfshin shpenzimet e mbuluara me auditim të rregullsisë për një shumë prej 129,48 milionë denarë (d.m.th. 53%), shpenzimet e mbuluara me auditimin e performancës për shumën prej 61,84 milionë denarë (d.m.th. 26%), dhe shpenzimet e mbuluara me auditimin e përputhshmërisë për një shumë prej 2,42 milionë denarë (d.m.th. 1%). Raporti vjetor i vitit 2020 për auditimet e kryera është miratuar nga Kuvendi në mars 2021 dhe është publikuar në faqen e internetit të Entit Shtetëror të Auditimit. Cilësia e punës së auditimit mund të konsiderohet e mjaftueshme. Në vitin 2021, Enti ka nxjerrë 109 raporte përfundimtare të auditimit, të cilat janë dërguar në Kuvend për shqyrtim dhe janë publikuar në faqen e internetit të Entit Shtetëror të Auditimit.

Për sa i përket kapacitetit të tij institucional, Enti ka vazhduar të zbatojë strategjinë zhvillimore 2018-2022 dhe strategjinë e menaxhimit të burimeve njerëzore 2020-2023. Numri i stafit në vitin 2021 është rritur me 15 persona. Buxheti i Entit shtetëror për revizion për vitin 2022 është miratuar sipas kërkesës dhe krahasuar me vitin 2019 është rritur me 49,59 %. Në vitin 2022, gjashtë anëtarë shtesë të stafit do të rekrutohen sipas Planit vjetor të punësimit 2022 të Entit Shtetërore të Auditimit.

Është bërë progres në ndërgjegjësimin e publikut për aktivitetet e saj, rritjen e interesit të medias dhe zbatimin e Strategjisë së komunikimit 2020-2023.

Për sa i përket ndikimit të punës së auditimit, rekomandimet e Entit Shtetëror të Auditimit nuk zbatohen në mënyrë efikase nga subjektet e audituara. Në vitin 2021 janë zbatuar 88% e rekomandimeve të auditimit. Bashkëpunimi ndërmjet Entit shtetëror për revizion dhe Kuvendit vazhdoi të përmirësohet. Megjithatë, shqyrtimi parlamentar mbi përgatitjen dhe zbatimin e buxhetit ende duhet të rritet më tej. Transparenca dhe llogaridhënia e menaxhimit të fondeve publike duhet të forcohet në bazë të mekanizmave monitorues efikas si nga ekzekutivi ashtu edhe nga Parlamenti, duke përfshirë një ndjekje efektive të rekomandimeve të auditimit të Entit Shtetëror të Auditimit.

Mbrojtja e interesave financiare të BE-së

Legjislacioni kombëtar, vler;son KE, mbetet kryesisht i harmonizuar me Direktivën e BE-së 2017/1371 për luftën kundër mashtrimit ndaj interesave financiare të Bashkimit me anë të të drejtës penale. Procesi i përafrimit me acquisin përkatës të BE-së dhe ndryshimet në Kodin Penal janë në procedurë parlamentare. Janë forcuar kapacitetet e shërbimeve të koordinimit kundër mashtrimit (rrjeti koordinues kundër mashtrimit) pranë Ministrisë së Financave dhe aktualisht ka pesë punonjës. Është zhvilluar baza ligjore për krijimin e kornizës institucionale të sistemit për mbrojtjen e interesave financiare të BE-së (rrjeti koordinues kundër mashtrimit). Strategjia kombëtare për luftë kundër mashtrimit 2022-2025 dhe plani aksional përkatës u miratuan nga qeveria në qershor 2022. Autoritetet kombëtare raportuan 19 raste të parregullsive përmes sistemit të menaxhimit të parregullsive në vitin 2021, nga të cilat 18 raste u cilësuan si parregullsi dhe 1 rast si mashtrim i dyshuar. Autoritetet kombëtare duhet të vazhdojnë bashkëpunimin e tyre të mirë me Komisionin Evropian për hetimet. Për të siguruar këtë, në veçanti, duhet të sigurohet pavarësia e autoriteteve gjyqësore nga çdo presion publik dhe autoritetet duhet të pajisen me pajisje të përshtatshme moderne që u mundësojnë atyre kryerjen e duhur të detyrave të tyre.

Mbrojtja e euros nga falsifikimi

Për sa i përket përafrimit me acquisin e BE-së, legjislacioni kombëtar është deri diku i harmonizuar me rregulloret e BE-së që përcaktojnë sistemin për luftën kundër falsifikimit të euros. Ka pasur progres të kufizuar në periudhën raportuese. Në vitin 2021, Banka Popullore vazhdoi të përmirësojë kapacitetet e saj përmes trajnimeve online dhe duke përfshirë ekspertë nga të gjitha institucionet kryesore. Kapacitetet e Ministrisë së Brendshme për parandalimin, zbulimin dhe hetimin e veprave penale që lidhen me falsifikimin e parave mbeten të kufizuara. Një sistem elektronik për shkëmbimin, përpunimin, analizën dhe raportimin e rasteve edhe më tej duhet të krijohet.

Bazuar në standardet ndërkombëtare, BE-ja promovon reformën e sistemeve kombëtare të qeverisjes për të përmirësuar llogaridhënien menaxheriale, menaxhimin e shëndoshë financiar të të ardhurave dhe shpenzimeve dhe auditimin e jashtëm të fondeve publike. Rregullat e kontrollit financiar mbrojnë interesat financiare të BE-së kundër mashtrimit në menaxhimin e fondeve të BE-së dhe euros kundër falsifikimit.

Kujtojmë se raporti i Komisionit Evropian mbi progresin e Maqedonisë së Veriut në rrugën e saj të integrimit evropian u publikua me 12 tetor përpara Komitetit për Çështje të Jashtme të Parlamentit Evropian. Raportin e plotë mund ta lexoni: KËTU.

Lajme të ngjashme

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Back to top button