Zgjedhjet në Bullgari: Shumë opsione për qeveri, asnjë për debllokim të shpejtë të eurointegrimeve në Maqedoninë e Veriut

Zgjedhjet parlamentare në Bullgari sollën pak shpresa për formim të shpejtë të qeverisë, të cilat ulën mundësinë e zhbllokimi të shpejtë të procesit eurointegrues të Maqedonisë. Struktura politike tradicionale humbi, ndërsa fituan të ashtuquajturat “parti protestuese” që qëndronin pas demonstratave kundër sundimit të gjatë të Bojko Borisovit. Partia e tij GERB është fitues zyrtar, por me kapacitet të dobët për të arritur shumicën në parlament, shkruan 360 shkallë, transmeton Portalb.mk.

Edhe mesazhet e para nga befasia e zgjedhjeve – showmani Sllavi Trifonov dhe partia “Ekziston një popull i tillë” janë se nuk do të nxitojnë për në qeveri.

“Skena politike është shumë e fragmentuar. Ekziston skenar në të cilin koalicioni i udhëhequr nga GERB-i qeverisëse e Kryeministrit aktual Bojko Borisov do të formonte qeveri. Ky skenar tani po bëhet i pamundur për shkak të mbështetjes së vogël për partinë nacionaliste VMRO, e cila, siç qëndrojnë tani gjërat, nuk do të hyjë në parlament. Mbështetje tjetër që mund të vijë për GERB është nga Lëvizja për të Drejtat dhe Liritë, por rezultati i saj është më i dobët se zakonisht. Nëse formohet një qeveri rreth GERB, është e rëndësishme të theksohet se mund të shkaktojë pakënaqësi në shoqëri dhe të ulë më tej besimin në institucione”, tha Marija Simeonova, koordinatore e programit në Këshillin Evropian për Marrëdhënie të jashtme.

“Ka shumë matematika të lehta nëse përqendrohemi vetëm te numrat, por nëse i shikojmë programet politike dhe pikëpamjet e shprehura, do të jetë shumë e vështirë nëse dimë në çfarë kushtesh u mbajtën zgjedhjet, me të gjitha protestat që ndodhën në Bullgari. Cili është pozicioni i Kryeministrit aktual Borisov në përbërjen aktuale të parlamentit, mendoj se do të jetë e vështirë të formohet qeveri”, tha Andreja Stojkovski, drejtori ekzekutiv i Institutit të Prespës.

“Formimi i një qeverie eksperte, teknokratike. Një qeveri e tillë, për shembull, ekziston në Itali dhe drejtohet nga Mario Draghi. Një qeveri e tillë do të ishte e kufizuar në kohëzgjatje dhe qëllim. Ajo do të duhej të marrë vendime për çështje urgjente dhe të adresojë sfida të hapura të tilla si pandemia”, tha Simeonova.

“Për Borisovin, kjo nuk është aspak e huaj. Përkundrazi, ai e ka bërë një gjë të tillë në të kaluarën – është tërhequr për një kohë, që të bëjë rezultat të mirë në zgjedhje. Me gjasë kjo është shpresa që ai ka për një rezultat të mirë zgjedhor”, shtoi Stojkov.

“Skenari i tretë do të ishte formimi i një koalicioni rreth partive që organizuan protestat. Kjo do të varet nga hapat e partisë së dytë më të madhe në këto zgjedhje – “Ekziston një popull i tillë”, i cili mori mbështetjen e rreth 18 deri në 19 përqind të votuesve. Është ende e paqartë nëse këto “parti proteste” – “Ka një popull të tillë”, “Bullgaria Demokratike” dhe “Çohu!” Mafia jashtë! ”, formacioni politik i ish-ombudsmanit Maja Manolova do të arrijnë deri në 120 + 1 deputetë në parlamentin e ri. Ky numër është i nevojshëm për formimin e një qeverie me shumicë prej 240 vendesh në parlament. Në rast se formohet ky koalicion, atëherë ai do të ketë nevojë për mbështetje nga disa parti të tjera. Është e mundur që mbështetja të vijë nga Partia Socialiste, që do të thotë mbështetje nga Presidenti Radev”, tha Simeonova.

Cili skenar i përshtatet Maqedonisë së Veriut

Qeveri ekspertësh me kohë dhe mandat programor të kufizuar, me shumë gjasë do të nënkuptonte se çështjet e vështira politike, të tilla si ato me Maqedoninë e Veriut, do të vendosen në “stand by”. Kjo përfshin shtyrje të re të fillimit tashmë të vonuar të negociatave të pranimit të Maqedonisë së Veriut me BE. Opsioni i Borisovi ta mbajë pushtetin mund të jetë mirë në aspektin e marrëdhënieve Sofje-Shkup, por një gjë e tillë tani për tani është pak e besueshme.

Është e paqartë se çfarë do të thoshte për Maqedoninë nëse Sllavi Trifonov dhe lëvizja e tij populiste arrinin të formonin qeveri.

“Duke pasur parasysh brishtësinë e skenës politike bullgare, jo vetëm tani, por edhe në të kaluarën, ka të ngjarë që çështjet e pazgjidhura midis Shkupit dhe Sofjes të qëndrojnë të tilla për disa kohë. Pozicioni i disa prej “partive protestuese” për këto çështje është i paqartë, por nuk duhet të harrojmë se pozicioni i qeverisë bullgare u mbështet nga shumë parti në parlament. Nëse kemi koalicion të gjerë rreth ‘partive protestuese’, do të jenë të nevojshme kompromiset”, tha Simeonova.

“Nuk duhet të presim, nuk e di se sa është progresi në lidhje me çështjen maqedonase dhe marrëdhëniet me vendin. Në periudhën parazgjedhore, të gjitha grupet politike ishin jashtëzakonisht të mprehta për këtë çështje. Dje, nëse nuk gaboj, përsëri u shpërnda statusi i Sllavi Trifonov për vendin tonë dhe më duket se nuk do të jetë i thjeshtë. E vetmja shpresë që do të duej ta kemi është të shpresojmë në një mrekulli, e cila do të ndodhë më vështirë”, analizon Stojkovski.

“Faktor shumë domethënës do të jenë edhe zgjedhjet e ardhshme presidenciale të planifikuara për këtë vjeshtë. Pamë që presidenti ka luajtur rol të rëndësishëm në çështjet midis Sofjes dhe Shkupit. Do të thoja që gjëja më e rëndësishme për çështjet e hapura bilaterale është nëse presidenti do të ndryshojë pozicionin e tij apo jo. Ndërsa presidenti aktual Rumen Radev ka të drejtë rizgjedhjeje”, tha Simeonova.

Pasojnë negociata të ndërlikuara dhe të pasigurta për atë se si do të duket qeveria e ardhshme në Bullgari. Nuk përjashtohen as zgjedhje të reja të shpejta. Një gjë është e sigurt – Maqedonia nga sot, nuk hynë në dinamikë të re në marrëdhëniet me Bullgarinë, ashtu siç para dy ditësh njoftoi shefi i diplomacisë. Pyetja është nëse kjo do të jetë e mundur në të ardhmen e afërt. Nevojitet optimizëm, por realizmi kryesisht drejton marrëdhëniet ndërkombëtare.